- راه اندازی پوشه پروژه و باز کردن داده ها;
- بررسی فایل داده های SPSS;
- بررسی متغیر دسته بندی SPSS;
- بررسی متغیر متریک SPSS;
- اختیاری: ویرایش داده ها;
- انتخاب جداول/نمودار/آزمون ها و اجرای آنها.
1-راه اندازی پوشه پروژه و باز کردن داده ها
بیشترین اتلاف وقت و تلاش هدر رفته در SPSS احتمالاً بخاطر سازماندهی نکردن پروژه ها است. یک مشکل مرتبط این است که به طور منظم نسخه های پشتیبان از کل پروژه تهیه نمی شود. اجتناب از این امر با تنظیم نکردن یک پوشه بنام پروژه شروع می شود که حاوی تمام داده های شما -اصلی و ویرایش شده-، دستورات و فایل های خروجی باشد.
توصیه می کنم هرگز داده های اصلی خود را ویرایش نکنید و آنها را در مکانی امن نگهداری کنید. من، معمولاً یک زیرپوشه به نام «orginal» که مخفف «داده اصلی» است ایجاد می کنم. مطمئن شوید که پروژه شامل تمام فایل‌هایی است که می‌خواهید از آنها نسخه پشتیبان تهیه کنید(هیچ چیز دیگری بغیر از پروژه داخل فولدر ذخیره نکنید)
تنظیم یک پوشه پروژه مناسب انجام شده است؟ حالا برویم و داده ها را باز کنیم.
2-بررسی فایل داده های پروژه
در این مرحله ما می دانیم که در واقع از کدام متغیرها در داده های خود -و احتمالاً همه – استفاده می کنیم. یک راه صحیح برای ادامه کار از اینجا، بررسی بصری داده ها است. برخی از چیزهایی که باید بدانیم موارد زیر هستند:
آیا مورد منحصر به فردی در داده ها وجود دارد؟
آیا نام متغیرهای بیش از حد طولانی وجود دارد؟
آیا متغیرهای رشته ای نامطلوب وجود دارد؟
آیا همه متغیرها و مقادیر به وضوح برچسب گذاری شده اند؟ آیا کاملاً واضح شده است که همه چیز واقعاً به چه معناست؟ اگر نشده، حدس نزنید. در عوض، این اطلاعات را – ترجیحاً از طریق ایمیل – از هر کسی که مسئول ارائه اطلاعات دقیق و کامل به شما است، دریافت کنید.
اگر با چنین مشکلاتی مواجه شدید، فوراً آنها را برطرف کنید. هرچه زودتر چنین مشکلاتی را برطرف کنید، زمان و تلاش کمتری برای شما هزینه خواهد داشت.
در این مرحله داده های ما باید از نظر فنی مرتب باشند. و اما در مورد محتویات متغیرها. پیشنهاد می‌کنم متغیرهای طبقه‌بندی و متغیرهای متریک را به طور جداگانه بررسی کنید.
3-بررسی متغیرهای دسته بندی(Categorical Variable) در SPSS
متغیرهای طبقه بندی شده را از روش های زیر بررسی می کنیم:
- اجرا جداول فراوانی که هم مقادیر و هم برچسب های متغیرها را نشان می دهند.
- بررسی نمودارهای میله ای مربوطه
یک دستور FREQUENCIES تک خطی برای بسیاری از متغیرها در یک حرکت کافی است. مسائلی که معمولا به دنبال آن هستیم عبارتند از:
آیا متغیرهای ترتیبی معکوس کدگذاری درست شده اند(مقادیر پایین تر نشان دهنده رتبه های بالاتر است)؟ اگر چنین است، به SPSS مراجعه کنید – بهترین راه برای معکوس کردن متغیرهای کد چیست؟
آیا باید مقادیر گمشده کاربر مشخص شود؟
آیا همه توزیع های فراوانی قابل قبول هستند؟ یعنی توزیع همه متغیرها توجیه دارند؟
اگر چنین مشکلاتی وجود دارد، سعی کنید آنها را برطرف کنید. اگر آنها را نمی توان برطرف کرد، یادداشت برداری کنید تا بعداً هیچ غافلگیری ناخوشایندی نداشته باشید.
4-بررسی متغیرهای متریک
ما بررسی متغیرهای متریک را از روش های زیر انجام می دهیم:
- اجرای نمودار هیستوگرام برای آنها
- بررسی جداول آمار توصیفی
توجه داشته باشید که می توانید بسیاری از هیستوگرام ها را با یک دستور FREQUENCIES تک خطی اجرا کنید، همانطور که در ایجاد هیستوگرام در SPSS نشان داده شده است. هیستوگرام اساساً تمام آنچه را که باید بدانید به شما می گوید. مسائلی که باید به آنها توجه کرد عبارتند از:
آیا همه توزیع ها قابل قبول هستند؟ در مورد میانگین و انحراف معیار چطور؟
آیا مقادیر افراطی -چه خیلی بزرگ یا خیلی کوچک- وجود دارد که باید به عنوان مقادیر از دست رفته مشخص شود؟
آیا متغیری دارای مقادیر زیادی از دست رفته سیستمی است؟
در مرحله بعد، یک جدول DESCRIPTIVES برای بررسی کامل بودن مجموعه ای از متغیرها مفید است. همچنین امکان مقایسه سریع میانگین ها و انحرافات استاندارد را فراهم می کند.
پس از انجام این مراحل، می توانیم مطمئن باشیم که داده های ما سالم هستند. دیگر هیچ چیز نادرست یا غیرعادی نمی تواند متغیرهای جدید ایجاد شده یا نتایج آزمایش را خراب کند. اکنون -و فقط اکنون- باید به ویرایش یا تجزیه و تحلیل داده های خود ادامه دهیم. همچنین به عنوان یک امتیاز، می دانیم که داده های ما اساساً چه شکلی هستند.